Kimyaterapiya kursu bitdikdən sonra orqanizm tükənmiş vəziyyətdə olur. Qan hüceyrələrinin sayı azalır, immun sistem zəifləyir, enerji səviyyəsi aşağı düşür. Buna görə də bərpa dövrü düzgün planlaşdırılmalıdır.
Qidalanma və vitaminlər
- Zülallı qidalar: Toyuq, balıq, yumurta, paxlalılar – hüceyrələrin bərpası üçün vacibdir.
- Təzə tərəvəz və meyvələr: Antioksidantlar (xüsusilə C və E vitamini) orqanizmdən toksinləri çıxarır.
- Dəmir və fol turşusu: Qan bərpasını sürətləndirir.
- Su balansı: Bol maye qəbul etmək kimyəvi maddələrin bədəndən çıxmasına kömək edir.
Fiziki və psixoloji bərpa
- Yüngül idman (gəzinti, yoqa): Qan dövranını yaxşılaşdırır və yorğunluğu azaldır.
- Yuxu rejimi: Gecə yuxusu bərpa prosesinin ən vacib hissəsidir.
- Psixoloji dəstək: Stress və qorxu immuniteti zəiflədir. Psixoloq və ya dəstək qrupları ilə işləmək tövsiyə olunur.
Tibbi nəzarət
Hər 2–3 ayda bir həkim nəzarəti altında analizlər (qan, qaraciyər funksiyası, hormonal balans) aparılmalıdır.
MD Anderson və Cleveland Clinic mütəxəssisləri qeyd edir ki, düzgün nəzarət bərpa prosesini 2–3 dəfə sürətləndirir.
Alternativ və təbii vasitələr
- Zəncəfil, kurkuma, yaşıl çay: Antioksidant təsir göstərir.
- Bal və qara zirə yağı: Immuniteti gücləndirir, lakin həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
- Fitoterapiya (bitki müalicəsi): Ancaq onkoloqun icazəsi ilə qəbul edilməlidir, çünki bəzi otlar kimyaterapiya dərmanlarının təsirini azalda bilər.
Nəticə
Kimyaterapiyadan sonra orqanizmin bərpası uzun və mərhələli prosesdir. Səbir, düzgün qidalanma, həkim nəzarəti və psixoloji dəstək bu prosesin əsas dayaqlarıdır.